7. Sınıf Matematik Sözlüğü

Açı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşimi.
Açıklık: Bir veri grubundaki en büyük değer ile en küçük değer arasındaki farka açıklık denir.
Açıortay: Bir açıyı, ölçüleri birbirine eşit iki eş açıya ayıran ışın.
Alan: Bir yüzeyin üzerinde bulunduğu düzlemde kapladığı yer.
Ardışık sayılar: Bir, iki, üç gibi birbiri ardınca gelen sayılar.
Aritmetik Ortalama: Verilerin toplamının veri sayısına bölünmesine Aritmetik ortalama denir.
Benzer çokgenler: Karşılıklı açıları eş, karşılıklı kenarları orantılı çokgenler.
Benzer Terim: Bir cebirsel ifadede değişkeni ve değişkenin üsleri aynı olan terimlerine benzer terimler denir.
Bilinmeyen: Cebirsel ifadelerde sayıları temsil eden harfler.
Birim: Bir niceliği ölçmek için kendi cinsinden örnek seçilen değişmez en küçük parçaya denir.
Birimkare: Alanının hesaplanmasında kullanılan uzunlukların birimi cm, m vb. Birimlerle ifade edilmemiş bölgelerin alan ölçüsü.
Birimkare: Eni boyu 1 birim olan kare.
Birimküp: Bir ayrıtı 1 birim olan küptür.
Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklem: İçinde bir bilinmeyen bulunan ve bu bilinmeyenin kuvveti 1 olan denklemlere denir.
Birleşme özelliği: Üç tam sayı toplanırken ya da çarpılırken işlem sırasının önemli olmaması.
Bütünler Açılar: Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıya bütünler açılar denir.
Cebirsel ifade: En az bir değişken ve işlem içeren ifadeler.
Çap: Çemberin merkezinden geçen (çembere ait en uzun) kiriş.
Çember parçası: Çemberin iki noktası arasında kalan parçası, çember yayı.
Çember: Düzlemde bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktalar kümesi.
Çizgi grafiği: Verilerdeki artış ve düşüşleri vurgulamak için kullanılan grafik türüdür.
Çokgen: Düzlemde birbirinden farklı ve herhangi üç’ü doğrusal olmayan üç veya daha fazla ardışık noktanın ikişer ikişer birleştirilmesi ile oluşan kapalı şekil.
Dağılma özelliği: Çarpma işlemindeki sayının, parantez içinde yer alan toplama ve çıkarma işlemlerindeki sayıların her biri ile çarpılması.
Daire dilimi: Bir dairede merkez açının iç bölgesiyle gördüğü yay arasında kalan kısmı, sektör.
Daire grafiği: Bir bütünün parçaları hakkında bilgi sunmada kullanılan daire şeklindeki grafik türü.
Daire: Çember ile iç bölgenin birleşimidir.
Değişken: Cebirsel ifadelerde, bilinmeyeni temsil eden harfler.
Değişme özelliği: Yapılan işleme göre iki sayının yerleri değişsede işlemin sonucu değişmez yani değişme özelliği vardır denir.
Denklem çözme: Denklemi sağlayan değeri bulma işlemine denir.
Denklem: İçinde en az bir bilinmeyen bulunan ve bilinmeyenin aldığı özel değerler için doğruluğu sağlanan eşitlikler.
Denklemin Kökü: Bir denklemi sağlayan bilinmeyenin değerine denklemin kökü denir.
Devirli ondalık gösterim: Bir rasyonel sayının, payını paydasına bölerek yapılan ondalık açılımda, belli bir basamaktan sonra belli rakamlar grubuna devretmesi.
Devirli ondalık gösterim: Paydası 10 ya da 10’un kuvveti olacak şekilde genişletilemeyen rasyonel sayıların ondalık gösterimlerine devirli ondalık gösterim denir.
Dış açı : Bir çokgende herhangi bir iç açının bütünleyeni.
Dış ters açılar: Herhangi iki doğruyu üçüncü bir kesen doğrunun oluşturduğu açılardan, iki doğrunun dışında kalan ve bu doğruları kesen doğrunun ters yönlerinde bulunan açılar.
Dışters Açılar: İki paralel doğrunun bir kesenle kesişmesinden oluşan ve paralel doğruların dışında kalan açılardan zıt yöne bakanlardır.
Dik yamuk: Paralel olmayan yan kenarlarından biri, alt ve üst taban kenarlarına dik olan yamuğa dik yamuk denir.
Dikdörtgen: Karşılıklı kenar uzunlukları eşit ve iç açılarının herbiri 90° olan dörtgene dikdörtgen denir.
Doğru orantı: İki çokluktan biri artarken (veya azalırken) diğerinde aynı oranda arttığı (veya azaldığı) orantı.
Düzgün çokgen: Kenar uzunlukları ve iç açılarının ölçüleri eşit olan çokgenlere düzgün çokgen denir.
Eş açılar: Ölçüleri eşit olan açılara eş açılar denir.
Eş çokgenler: Bütün ölçüleri eşit ve biçimleri aynı olan çokgenler .
Eş küpler: Birbirinin aynı birim küpler.
Eş: Birbirinin aynı olan.
Eşitliğin korunumu ilkesi: Eşitliğin korunumu ilkesine göre eşitliğin her iki tarafına aynı sayı eklenir veya her iki tarafından aynı sayı çıkarılırsa eşitlik değişmez ve korunur. Yine aynı şekilde eşitliğin her iki tarafı aynı sayı ile çarpılır veya aynı sayıya bölünürse eşitlik değişmez ve korunur.
Eşitlik: Değerleri aynı olan iki çokluğa eşittir denir.
Eşkenar dörtgen: Kenar uzunlukları eşit olan dörtgenlere eşkenar dörtgen denir.
Eşlik: Biçimleri aynı ve karşılıklı bütün ölçüleri eşit olan şekillere eştir denir.
Etkisiz eleman: Bir işlemde etkisi olmayan eleman.
Genel Terim: Örüntünün tüm terimlerini elde edebileceğimiz kurala denir.
Hacim: Bir cismin uzayda doldurduğu boşluk.
İçters Açılar: İki paralel doğrunun bir kesenle kesişmesinden oluşan ve paralel doğruların arasında kalan açılardan zıt yöne bakanlardır. (Z kuralı)
İkizkenar yamuk: Paralel olmayan yan kenarlarının uzunlukları eşit olan yamuğa ikizkenar yamuk denir.
İskonto: İndirim.
İşlem önceliği: Birden fazla işlem bir arada verildiğinde uyulması gereken kurala işlem önceliği denir.
Kare: Tüm kenar uzunlukları birbirine eşit ve iç açılarının herbiri 90° olan dörtgene kare denir.
Katsayı: Değişkenin sayısal çarpanına katsayı denir.
Komşu Açılar: Köşeleri ve birer ışınları ortak olan açılara komşu açılar denir. Komşu açıların iç bölgeleri farklıdır.
Komşu Bütünler Açılar: Köşeleri ve birer ışınları ortak olan bütünler açılara komşu bütünler açılar denir.
Komşu Tümler Açılar: Köşeleri ve birer ışınları ortak olan tümler açılara komşu tümler açılar denir.
Köşegen: Bir çokgende ardışık olmayan iki köşeyi birleştiren doğru parçası.
Medyan (Ortanca değer): Bir veri grubu küçükten büyüğe (ya da büyükten küçüğe) sıralandığında ortada bulunan sayıya veya ortada bununan iki sayının aritmetik ortalamasına medyan denir.
Merkez açı: Köşesi çemberin merkezinde olan açı.
Metre: Uzunluk ölçüsü birimi.
Mod (Tepe değer): Bir veri grubundaki en çok tekrar eden sayıya veya sayılara mod denir.
Mutlak değer: Bir sayının sıfıra uzaklığı.
Negatif Tam sayı: Z^–={…-4,-3,-2,-1} kümesinin elemanlarından herbirine denir.
Nicelik: Bir şeyin sayılabilen veya azalıp çoğalabilen durumu, miktar.
Noktadaş: Aynı noktadan geçen doğrulara noktadaş doğrular denir.
Oran: İki çokluğun bölme yoluyla karşılaştırılmasıdır.
Orantı Sabiti: Her orantı sabit bir k sayısına eşittir. Bu k sayısına orantı sabiti denir.
Orantı: İki oranın eşitliği.
Ölçek: Harita ve planda belirtilmiş olan herhangi iki nokta arasındaki uzunluğun, bu noktalar arasındaki gerçek uzunluğa oranı.
Örüntü: Belirli bir kurala göre dizilmiş şekil veya sayılara örüntü denir.
Papirüs: Eski Mısırlıların bu bitkinin saplarından yaptıkları kâğıt.
Paralelkenar: Karşılıklı kenarları birbirine paralel ve eş olan dörtgenlere paralelkenar denir.
Pi: Çemberin çevresinin çapına bölümü sonucu oluşan sabit sayıya pi sayısı denir.
Pozitif Tam sayı: Z⁺={1,2,3,4,…} kümesinin elemanlarından herbirine denir.
Rasyonel sayı: a bir tam sayı, b sıfırdan farklı bir tam sayı olmak üzere $\frac{a}{b}$ biçimindeki sayılar.
Rasyonel sayı: İki tam sayının bölümü şeklinde yazılan sayılara denir.
Rasyonel sayıların ondalık gösterimi: Paydası 10 veya 10’un kuvveti ola(bile)n rasyonel sayılar ondalık gösterim olarak yazılabilir.
Sabit Terim: Değişken içermeyen terime sabit terim denir.
Sayı Örüntüsü: Belirli bir kurala göre artarak veya azalarak devam eden sayılardan oluşan örüntülere sayı örüntüleri denir.
Sütun Grafiği: Verileri sütun kullanarak gösteren grafik.
Tam sayı: Z={…,-4,-3,-2,-1,0,1,2,3,4,…} kümesinin elemanlarından herbirine denir.
Tam Sayılarla Bölme İşlemi: Aynı işaretli tam sayıların bölümü pozitif, zıt işaretli tam sayıların bölümü negatiftir.
Tam Sayılarla Çarpma İşlemi: Aynı işaretli tam sayıların çarpımı pozitif, zıt işaretli tam sayıların çarpımı negatiftir.
Tam Sayılarla Çıkarma İşlemi: Eksilen ile çıkanın ters işaretlisinin toplamı anlamına gelir.
Tam Sayılarla Toplama İşlemi: Aynı işaretli tam sayılar toplanır ve sayıların ortak işareti toplamın işareti olur. Zıt işaretli tam sayılar toplanırken mutlak değerce büyük olan sayıdan küçük olan sayı çıkarılıp mutlak değerce büyük olanın işareti sonucun işareti olur.
Terim: Bir cebirsel ifadede işlemler arasında bulunan ifadelerden her biri.
Ters açılar: Köşeleri aynı, kenarları doğrudaş fakat ters yönlü açılar.
Ters eleman: Bir işlemde, işlem sonuçları etkisiz elemanı veren sayılar, o işleme göre birbirinin tersidir.
Ters orantı: İki çokluktan biri artarken diğeride aynı oranda azalıyorsa veya biri azalırken diğeride aynı oranda artıyorsa bu iki çokluğa ters orantılı çokluklar denir.
Tümler Açılar: Ölçüleri toplamı 90°olan iki açıya tümler açılar denir.
Üs (kuvvet): Tabanın üzerine yazılan ve tabandan kaç tane olduğunu gösteren sayı.
Üslü ifade: Bir tam sayının kendisi ile tekrarlı çarpımı üslü ifade olarak isimlendirilir.
Veri: Ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilen sonuçlar.
Yamuk: En az bir kenar çifti birbirine paralel olan dörtgene yamuk denir.
Yarıçap: Çemberin merkezi ile çember üzerindeki herhangi bir noktayı birleştiren doğru parçası.
Yay: Çemberde farklı iki nokta arasındaki çember parçası.
Yöndeş açılar: İki paralel doğrunun bir kesenle kesişmesinden oluşan ve biri içte, biri dışta olarak kesenin aynı tarafında kalan açılar.
Yutan eleman: Bir tam sayının 0 ile çarpımı 0’a eşittir. Buna göre tam sayılarda çarpma işleminin yutan elemanı 0’dır (sıfır).
Yüzde(%): Bir bütünün 100 eş parçasından alınan miktarı gösteren ifade.
Zarar: Bir şeyin, bir olayın yol açtığı çıkar kaybı veya olumsuz, kötü sonuç, ziyan.